سلامت نیوز: به گفته محمد مهدی‌زاده، معاون آموزشی نهضت سواد آموزی کشور طی دو سال اخیر، 143 هزار کودک ایرانی در هیچ مدرسه‌ای ثبت نام نکرده‌اند. از سوی دیگر در سال گذشته 67 هزار دانش آموز فقط در مقطع ابتدایی ترک تحصیل کرده‌اند که در این جمعیت، استان سیستان و بلوچستان سهم 20 درصدی دارد، عمده‌ترین علت این موضوع هم، کم سوادی و بی‌سوادی اولیای دانش‌آموزان این منطقه عنوان شده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه حمایت،مشکلات اقتصادی خانواده، محرومیت و كار از سوی آسیب‌شناسان حوزه اجتماعی به عنوان سه دلیل اصلی بازماندن کودكان از تحصیل در ایران شناخته شده‌اند. در این میان گفته می‌شود كودكان كار علت نخست این امر بوده، علتی که از دیدگاه جلیل جعفری بنه، رییس فراكسیون رفاه و تامین اجتماعی مجلس شورای اسلامی موضوع ناخوشایندی برای جامعه ایرانی – اسلامی است. به عقیده وی، دولت باید این كودكان را شناسایی كند و افرادی كه سرپرست خانواده ندارند را مورد سرپرستی خود قرار دهد، همچنین آموزش و غذای آنها را به طور کامل تامین كند. اگر این كودكان خانواده دارند باید با آنها تماس بگیرند و بپرسند كه چه چیزهایی نیاز دارند و خانواده را تامین كنند تا كودكان را به باندها و شیادان نسپارند كه از آنها كار بكشند. تعداد زیادی از این كودكان یا بدسرپرست هستند یا بی‌سرپرست و به دلیل مشكلات اقتصادی كار می‌كنند. بعضی از این خانواده‌ها نیازمند نیستند. فقط كودكان خود را به این باندها می‌سپارند. جعفری بنه تاکید می‌کند: در جوامع غیراسلامی مشاهده این مسایل حساسیت زیادی ندارد، اما در جامعه ما كه هم منابع زیادی دارد و هم اسلامی است دیدن این بچه‌های كمتر از 10 تا 12 سال كه در خیابان‌ها كار می‌كنند بسیار آزار دهنده است.
اما در این میان، جواد هروی نایب رییس كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، نظر دیگری دارد و می‌گوید: شناسایی کودکان کار كار دولت هست اما نه در فرآیندی با این وسعت. دستگاه‌های دیگر را هم باید در افزایش کودکان کار و ترک تحصیل آنها مقصر بدانیم.
وی تصریح می‌کند: قانون‌اساسی وقتی می‌گوید تحصیل باید رایگان باشد به این معنا نیست كه دولت می‌تواند آنها را به زور وادار به تحصیل كند. باید همكاری بین خانواده و دولت وجود داشته باشد. رابطه یكطرفه و یكجانبه در این قضیه راهگشا نیست. نمی‌توانیم خانواده‌ها را وادار كنیم كه چه برنامه‌ریزی‌ای برای فرزندان‌شان داشته باشند. نقش خانواده انكار ناشدنی است.
5/3 میلیون بیسواد زیر 50 سال
اما همانطور که در ابتدای گزارش هم اشاره شد، معاون آموزشی نهضت سواد آموزی کشور در آخرین اعلام درباره تعداد کودکان بازمانده از تحصیل، علت اصلی این اتفاق را کم سوادی یا بی‌سوادی والدین آنان عنوان می‌کند. این در حالی است که 5/3 میلیون بیسواد زیر 50 سال در کشور وجود دارد، از سوی دیگر کمیته امداد اعلام کرده که 92 درصد افراد تحت پوشش این ارگان در مناطق محروم بیسواد هستند. این مقام مسئول آمار قابل توجه دیگری هم ارایه کرده است. به گفته وی، در حال حاضر 600 هزار نفر از اولیای دانش‌آموزان، بیسواد یا کم سواد هستند که در حال برقرای ارتباط با آنها هستیم تا بتوانیم این افراد را به سوی نهضت سوادآموزی سوق دهیم که البته وی در ادامه خاطرنشان می‌کند: طبق برنامه قرار است تا در آینده بی‌سوادی در گروه سنی 10 تا 49 سال را به صفر برسانیم، اما گروه مخاطب از برنامه‌های سوادآموزی استقبال خوبی نمی‌کنند، از سوی دیگر همراهی و سهم‌پذیری بیشتر سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی در پیشبرد کار موجب کند شدن روند فعالیت‌ها و تحقق نیافتن اهداف می‌شود. به عقیده وی، نبود عزم، اراده و اجماع در ریشه‌کنی بی‌سوادی در جامعه از عمده مشکلات این بخش است.
از پیامدها غافل نشویم
نکته‌ای که در این میان نباید از آن غافل شد این است که بازماندن کودکان از تحصیل به هر دلیلی پیامدهای جبران‌ناپذیری برای کودک و البته جامعه ایران در آینده خواهد داشت. معاون آموزشی نهضت سواد آموزی هم اشاره‌ای به این مبحث دارد و می‌گوید: از آنجایی که آموزش‌های رسمی چندین برابر آموزش‌های غیر رسمی هزینه‌بر است، به نظر می‌رسد جست‌وجو برای علل بازماندن این کودکان از تحصیل، بررسی ریشه‌ای این مشکل و حل نسبی آن از سوی مسئولان کشور ضروری است، زیرا اعلام آمار به طور صرف و برنامه نداشتن برای رفع موانع نه تنها مشکلی را از بین نخواهد برد که اقدام کردن هر چه دیرتر در این زمینه موجب افزایش هزینه‌ها خواهد شد. به گفته مهدی‌زاده، امروزه یکی از بزرگترین مکان‌هایی که می‌توان در آن آموزش داد، شبکه‌های اجتماعی است. تاثیرات آموزشی شبکه‌های اجتماعی چندین برابر بیشتر از آموزش رسمی است، زیرا هر فردی می‌تواند در گروهی عضو شود و اطلاعاتی را بخواند که به آن علاقه دارد و حتی درباره موضوع مورد علاقه خود فعالیت انجام دهد.
بیکاری را جدی بگیرید
از سوی دیگر باید به آسیب‌های دیگر ناشی از بی‌سوادی عده‌ای از جامعه هم توجه کرد. معاون آموزشی نهضت سواد آموزی با طرح سوالی در این‌باره می‌گوید: اعتیاد بی‌سوادی می‌آورد یا بیسواد، اعتیاد؟ اگر کمی به این موضوع فکر کنیم می‌بینیم که شاید روسای برخی از باندهای مواد مخدر تحصیل کرده باشند، اما بیشتر افرادی که در قسمت‌های فروش و عرضه فعالیت دارند اشخاص بیسواد و کم سواد هستند. بر این اساس اگر کودکی به هر دلیلی ترک تحصیل کند علاوه‌بر تصور آینده‌ای نامطلوب برای جامعه از حیث میزان دانش و امید برای کشوری نیز این امر نامطلوب خواهد بود.
براین اساس می‌توان پیش‌بینی کرد توجه نکردن به آمار کودکان بازمانده از تحصیل و روی آوردن آنها به کار برای تامین معاش خانواده، جز افزوده شدن این دسته از کودکان به چرخه آسیب‌های اجتماعی، آورده دیگری برای کشور ندارد.
بنابراین آنچه از اظهارنظر مسئولان و نمایندگان مجلس به ذهن می‌رسد، این است که اگر برای حل مشکل بیکاری بسیاری از نان‌آوران خانواده و مطلوب شدن درآمدهای آنهایی که سر کار می‌روند، چاره‌ای اندیشیده نشود روز به روز تعداد کودکان بازمانده از تحصیل به دلیل کمک این کودکان به معیشت خانواده‌هایشان، بیشتر و بیشتر می‌شود. شاید بهتر باشد به جمله «ریشه 90 درصد مفاسد جامعه در بیکاری است» که ماه گذشته از سوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی مطرح شد، توجه جدی‌تری کرد.
نظر شما